De Morgen
Met een houten lepel kun je ook spanken: 1 op 8 is weleens meester of slaaf
27-03-19, 19.17u – Eline Delrue
Een opvallend cijfer op het Leuvense congres over seksualiteit vandaag: bijna één op de 8 Belgen doet regelmatig aan bdsm — je partner niet alleen liefkozen maar ook vastbinden, vernederen of slaan. Tijd om het ‘verdorvene’ uit het verdomhoekje te halen, vindt psycholoog-seksuoloog Jantien Seeuws (31), die er een lezing over geeft. “Vergeet het cliché over de kelder met zweepjes. Er is ook zoiets als ‘huis-tuin-en-keuken’-bdsm.”
Waarschuwing: de kans bestaat dat u tegen het einde van dit stuk nooit meer hetzelfde kijkt naar de wasknijpers aan uw droogrekje of de houten lepels in uw keukenlade – maar straks meer daarover.
Laten we beginnen met de feiten: voor het eerst heeft onderzoek, gepubliceerd in The Journal of Sexual Medicine, aangetoond dat vrijwillige vernedering in de slaapkamer dan toch niet zo’n ver-van-ons-bedshow is. Bdsm, dus. Vier letters voor een hele mond vol: bondage en discipline, dominantie en submissie, sadisme en masochisme. Wat blijkt? Zeven op de tien Belgen hadden al eens een bdsm-fantasie. Bijna de helft probeerde het minstens één keer uit. Maar, en dit is volgens experts het verrassende: zo’n 12 procent kruipt regelmatig in de rol van meester of slaaf. “Meer nog, bijna 8 procent omschrijft het als een deel van hun identiteit”, vertelt psycholoog-seksuoloog Jantien Seeuws (31), die het onderzoek mee op gang trapte. “Voor hen is het een stuk van hun geaardheid. Het bepaalt mee met wie ze relaties aangaan en hoe ze die vormgeven.”
Vijftig tinten
‘Fifty Shades of Belgian Grey’, zo verwijst de titel van het onderzoek naar de succesvolle Vijftig tinten-trilogie. Heeft schrijfster E.L. James ons op ideeën gebracht? Seeuws: “Het is niet zo dat Vijftig tinten ineens een generatie bdsm’ers heeft voortgebracht. Die groep is er altijd geweest. Wel kan het uitgebluste verlangens weer aangewakkerd hebben: om toch wat meer te experimenteren, niet noodzakelijk met bdsm. Hoe dan ook: als je niks hebt met pijn, dan ga je dit niet blijven exploreren. Net zoals je als hetero wellicht weinig hebt aan een sekspartner van hetzelfde geslacht. Of omgekeerd.”
Pijn en seksualiteit waren altijd al aan elkaar gekoppeld. Romeinse schrijvers hadden het over orgieën met zweepslagen of ‘spanking’ met sandalen om de vruchtbaarheid op te krikken. Ook de Kamasutra trekt ons al eens bij de haren of geeft een beet in de nek.
‘Er is nog veel maatschappelijke onwetendheid over. Zo verwarren velen het met geweld’
JANTIEN SEEUWS
SEKSUOLOOG-PSYCHOLOOG
“Toch staat bdsm, anno 2019, waar homoseksualiteit dertig jaar geleden nog stond”, bemerkt Seeuws. “Er is nog veel maatschappelijke onwetendheid over. Zo verwarren velen het met geweld. De strafwet gedoogt dan wel lichte slaapkamer-bdsm, in theorie valt het nog altijd onder slagen en verwondingen. Ook dat helpt niet bepaald in het outingproces.”
“Veel bdsm’ers durven daardoor amper uit de ‘kelder’ te komen, zelfs niet tegenover artsen en zorgverleners”, gaat Seeuws verder. “De angst voor het stigma blijft groot.” Denk aan een masochistische man die na hartproblemen een stent kreeg en zich afvraagt of hij nu nog ‘mag spelen’. Of een vrouw die vroeger misbruik meemaakte en twijfelt of het wel gezond is om – weliswaar in een andere context – in die onderdanige rol te kruipen.
Hulpvragen
“Bij zulke hulpvragen is het nochtans belangrijk dat bdsm’ers de juiste opvolging krijgen”, stelt Seeuws, die ook vorming geeft aan zorgverstrekkers. “Hulpverleners kregen in hun opleiding vaak enkel mee dat bdsm binnen de parafilie – het verdorvene – valt. Dan bots je als patiënt weleens op reacties als: ‘Wat? Je hebt je opnieuw laten slaan? Je moet daarmee stoppen of ik kan niks voor jou doen.’ Sommige hulpverleners willen hun patiënt ook omvormen tot het heteronormatieve ideaal. Een beetje zoals je vroeger conversietherapie voor homoseksuelen had.”
Wordt u warm van een kille kelder met latexpakjes? Het is precies bij dat clichébeeld dat we te hard blijven plakken, hekelt Seeuws. “Niet elke bdsm’er heeft een ingerichte kelder thuis. Slechts een kleine minderheid speelt het extreem. Je hebt ook zoiets als de huis-tuin-en-keuken-bdsm. Je partner vastbinden hoeft niet per se met bondagetouw, dat kan ook met een sjaaltje. Er zijn bdsm-verenigingen die samen naar de Ikea gaan om daar goedkoop materiaal in te slaan.” Zo hebben wasknijpers hetzelfde effect als tepelklemmen, leren we. Houten lepels kunnen dan weer dienen voor billenkoek.
Seeuws: “Maar staar je vooral niet blind op die attributen. Je kunt ook bdsm beleven zonder. Al te vaak ligt onze focus op ‘hoe’ bdsm’ers het doen, terwijl net het ‘waarom’ zo belangrijk is. Vraag iemand wat bdsm voor hem betekent en het meest voorkomende antwoord is: vertrouwen. Meer nog dan opwinding en lust. Feit is: als die vertrouwensband er niet is, begin je er niet aan. Sadomasochisten vertrouwen de ander vaak echt hun leven toe, zeker als het gaat over de extremere vormen: met elektroshocks of ‘breathplay’, het afkoppelen van de zuurstoftoevoer.”
Nee, het is niet voor iedereen weggelegd, beaamt Seeuws. “Iemand die daar niks voor voelt, zal elke opdracht weglachen. Die wordt er ook niet opgewonden van. En probeer je het, maar heb je niks aan die pijnbeleving, stop er dan maar mee. Niks zo pijnlijk als er alleen maar in meegaan om je partner niet teleur te stellen. Voor je het weet voel je je levenslang een stuk aangerand, ook al heb je ingestemd.”
Wellicht blijft het dus voor die negen op de tien bij “vanilleseks” – jargon voor seks zonder bdsm. “En dat is prima, het is niet saai. Vanille kan evengoed de lekkerste smaak ter wereld zijn.”
JANTIEN SEEUWS 